تبریز
	تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی با مساحتی حدود 1200 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 1460000 نفر را دارا است که از نظر جمعیت چهارمین (پس از تهران،مشهد و اصفهان) و از نظر وسعت سومین شهر ایران است. تبریز از دیرباز تاثیر زیادی در زمینه های مختلف از جمله سیاسی و اقتصادی داشته است. تبریز اولین پایتخت ایران در زمان صفویان و شهر ولیعهد نشین دودمان قاجار بود. با کشفیات اخیر در محیط مسجد کبود قدمت تبریز تا 4500 سال برآورد میشود. در سده چهارم هجری یاقوت حموی تبریز را مشهورترین شهر آذربایجان میخوانند. زبان مردم تبریز همانند بیشتر شهرهای نواحی آذربایجان، ترکی آذربایجانی است. تبریز به شهر اولین ها معروف است. اولین چاپخانه، اولین خیابانی که در ایران دارای برق شد، اولین پستخانه، اولین خط انتقال پست و ... سوغاتی ها: آجیل، ریس، نوقا، قورابیه، کفش، فرش دستباف، صنایع دستی، پنیر لیقوان و ... ارتفاع شهر از سطح دریا 1366 متر میباشد و فاصله این شهر تا تهران 624 کیلومتر مربع است. این شهر در گوشه دشت رسوبی همواری با شیب متوسط بسوی دریاچه ارومیه گسترده شده است و شمال آن کوههای عون ابن علی ، پله چین بهلول و با باغی و در جنوب آن سلسله جبال سهند قرار دارد. شهر تبریز در مجموع منطقه خوش آب و هوا و سردسیری است و از لطافت ویژه ای برخوردار است.
بنای با شکوه مسجد کبود که یکی از شاهکارهای معماری مساجد ایران است. مسجد حجة الاسلام با 54 گنبد آجری آن بر روی چهل ستون سنگی کبود قائم است. مسجد اوچ گوزلی با معماری تحسین برانگیز داخلی امام زاده های متعدد، کلیسا، از جمله کلیسای مریم که بزرگترین و قدیمی ترین کلیسای تبریز است. عمارت ها و خانه های قدیمی از جمله ائل گلی، خانه مشروطیت و کاخ شهرداری، مدرسه ی تاریخی، بازارهای قدیمی، پلها و قبور قدیمی از جمله مقبرة الشعرا از مهمترین جاذبه های منطقه بشمار میروند.

تهران
	بزرگترین شهر و پایتخت ایران با جمعیت 11050000 نفر است و رویهمرفته همه ساختار اداری ایران در تهران متمرکز شده است. سطح شهر تهران به 22 منطقه شهرداری تقسیم شده است. نماد شهر تهران برج آزادای است و هم اکنون برج نمادین دیگری بنام برج میلاد در تهران در دست ساخت میباشد. کلان شهر تهران در پای رشته کوه البرز قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در پهنه ای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنه های جنوبی البرز گسترده شده است. از سمت جنوب به کوههای ری و بی بی شهر بانو و دشت های هموار شهریار و ورامین و از شمال بواسطه کوهستان محصور گردیده است. شمس العماره، برج طغرل، کاخ گلستان، صاحب قرانیه، دروازه دولت، بازار تهران، بی بی شهر بانو و ... بخشی از دیدنیهای تهران هستند که بازدید از آنها برای عموم آزاد میباشد. کوهستانهای شمالی تهران با بلندترین قله این کوهستان(توچال با 3933 متر) بر تمام فضای شهر مشرف است. از نظر آب و هوایی تهران غیر از نواحی کوهستانی شمال که مرطوب و معتدل است، کلا گرم و خشک میباشد و حداکثر دمای ثبت شده آن 38/7 و حداقل 7/4- و متوسط سالیانه 18 درجه سانتیگراد بوده و ارتفاع این شهر از سطح دریا 1100 متر است.
تهران از پیشینه شهری چندان طولانی برخوردار نیست. این شهر مدتها یکی از روستاهای کوچک ری بوده و شهر تهران از دوره قاجار و پایتخت آن وسعت گرفته است. آثار تاریخی و طبیعی شهر تهران: موزه ایران باستان، پارک ملی خیبر و سرخه حصار، موزه جواهرات، بازار تهران، کاخ بهارستان، درکه در شمیرانات که از زیباترین دره های ایران میباشد.

 

شیراز
	شیراز مرکز استان فارس در جنوب غربی ایران و پنجمین شهر ایران از نظر جمعیت است . این شهر در ارتفاع 1486 متری از سطح دریا در دامنه رشته کوه های زاگرس است . امروزه شیراز را قطب الکترونیک ایران می نامند . شیراز در فاصله 919 کیلومتری تهران واقع شده و آب و هوایی نسبتاً معتدل . فصولی منظم دارد. آرامگاه دو شاعر بزرگ حافظ و سعدی در این شهر قرار دارد. آرامگاه خواجو در کنار دروازه شهر جای گرفته است. از مناطق دیدنی شهر شیراز باغ دلگشا ، باغ ارم ، نارنجستان قوام ، باغ عفیف آباد ، باغ زیبای جهان نما ، حافظیه ،سعدیه ، ارگ کریم خان ، آستانه شاهچراغ ،کوهپایه ، دروازه قرآن ، بازار وکیل ، آرامگاه سیبویه ، حمام وکیل ، آرامگاه خواجوی کرمانی ، بقعه هفت تنان ، موزه پارس و... می باشد. نام شیراز در کتیبه های هخامنشی تخت جمشید خوانده شده است . اشیاء و ظروف تاریخی و مسکوکاتی که هم اکنون در موزه متروپولیتین نیویورک موجود است از عظمت شیراز در عهد سلوکی ها ، اشکانیان ، ساسانیان گواهی می دهد.
از آنجا که شیراز در سده های گذشته گذرگاه زوار به مشهد بوده است محل دفن چندین و چند امام زاده از جمله شاهچراغ و آستانه و دارای بقعه های زیادی می باشد. شهر شیراز از دوران باستان باغ های انگور زیادی را در خود جای داده است که امروزه بیشتر این باغ ها به شمال غربی این شهر منحصر شده اند نام این باغات که یکی از مواهب شهر شیراز است ، قصرالدشت می باشد که در قلب این شهر قرار داشته است و در تعدیل هوای این شهر نقش به سزایی دارد. سوغات عمده شیراز ؛ آبلیمو و آبغوره ،همچنین بهار نارنج می باشد . در شیراز نوعی فالوده بنام فالوده شیرازی که از بهترین نوع فالوده ها است ، معروفیت دارد. از صنایع دستی آنجا می توان به خاتم کاری - منبت کاری - قالی و قالیچه اشاره کرد . خاتم این شهر نیز معروف است .

قزوین
	کهن شهر قزوین که در دشت گسترده ای با ده هزار سال پیشینه سکونت و یکجا نشینی بنا شده ، آثار برجسته ای از هزاره های دور در خود جای داده است. این شهر در روزگار صفویان جایگاه ویژه ای را با اعلام پایتختی امپراطوری شیعی، صفوی، بدست آورده است. توسعه سریع منطقه و تحول چشمگیر در حوضه های معماری و شهر سازی با شکل گیری مکتبهای فقهی،هنری ، علمی ، ادبی ، برپایی جنبشهای فکری - مذهبی گوناگون و رویدادهای مهم و تأثیر گذار سیاسی ، قزوین عصر صفوی را کانون توجه وقایع نگاران - سیاحان و پژوهشگران فرهنگ و تاریخ ایران قرار داده است . هم اکنون نیز قزوین که لقب باب الجنة یا دروازه بهشت را به خود اختصاص داده از مناطق مهم ایران است که در زمینه های تاریخی - طبیعی - اقتصادی فرهنگی صنعتی و گردشگری دارای اهمیت زیادی است . قزوین از جمله مناطق زیبای با فرهنگ و متمدن ایران است ودر 130 کیلومتری شمال غرب تهران قرار دارد . ارتفاع این شهر از سطح دریا 1800 متر می باشد و شهری است با آب و هوای سرد و خشک و در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز واقع است و با استان های مازندران ، گیلان ، همدان ، زنجان ، مرکزی و تهران همسایه است.
رودخانه های پر آب قله های زیبا و مشهور چشمه های آب گرم حیات وحش پوشش گیاهی غنی و دریاچه های چشم نواز این منطقه در کنار آثار متعدد تاریخی - معماری فرهنگی باستانی و مردمان هنردوست و سخت کوش مجموعه کم نظیری را در این خطه از کشور ایران بوجود آورده است. نقاط دیدنی شهرستان قزوین عبارتند از : بارگاه مطهر امام زاده حسین ، بقعه پیغمبریه ، موزه آقا بابا ، دروازه قدیم تهران ، عمارت چهل ستون ، آرامگاه حمد الله موستوفی ، مسجد جامع عتیق ، مجموعه تاریخی بازار قزوین ، مسجد النبی ، عمارت کلاه فرنگی.

کرمان
	این شهرستان مرکز استان کرمان می باشد و در طول جغرافیایی 57/05 و عرض 30/17 درجه می باشد و در ارتفاع 1755 متری از دریا قرار دارد بنای این شهر به اردشیر بابکاه در قرن سوم میلادی نسبت داده شده . آب و هوای شهر کرمان نسبتاً معتدل و معدل بارش سالیانه آن 135 میلیمتر است اختلاف دما در شب و روز و همچنین در فصول مختلف در این شهرستان زیاد است و متوسط درجه حرارت سالانه 15/5 می باشد . فاصله این شهر که در مسیر راه تهران به زاهدان قرار گرفته تا تهران 1038 کیلومتر است جلگه های حاصلخیز و وسیع باعث رونق کشاورزی گردیده است استخراج معادن مس سرچشمه در اطراف کرمان توسعه و احداث کارخانجات صنعتی ، ساخت و مونتاژ اتومبیل ، تأسیس دانشگاه و وجود مراکز اداری و سیاسی استان موجب مهاجرت افراد بسیاری از نقاط دیگر به این شهر شده است کرمان از زمانهای دور از نظر صنایع دستی بخصوص بافت قالی ، پته ، ترمه و شال و سایر محصولات روتختی ، پرده ، رومیزی ، رولحافی ، سوزنی و بقچه شهرت داشته و استفاده از رنگهای گیاهی به مرغوبیت قالی کرمان معروفیت بخشیده است صادرات فرش و محصولات متنوع صنعتی کرمان به رونق اقتصادی این استان کمک شایانی نموده است خراطی ، گیوه دوزی از جمله صنایع دستی دیگر کرمان و ساخت کارد و چاقو و آباژور نیز از دیگر صنایع فلزی آن به حساب می آید .
مناطق دیدنی شهرستان کرمان عبارتند از : مسجد جامع ، موزه صنعتی ، گنبد جبلیه ، مجوعه تاریخی گنجعلی خان ، مشتاقیه ( سه گنبد ) ، بازار کرمان ، یخدان مؤیدی ، مدرسه ابراهیم خان ، حمام و بازار ابراهیم خان ، کتابخانه ملی ، باغ موزه فرش.

کرمانشاه
	به سبب موقعیت خاص اقلیمی و بارندگی به موقع و کافی از مناطق شمال غربی تا جنوب شرقی استان کرمانشاه یعنی از ارتفاعات اورامانات تا منطقه زردلان و هلیلان دره های پوشیده از جنگل و مراتع پربرکتی وجود دارد. این دره ها چون دارای آب و هوای معتدل با مناظر زیبای طبیغی است برای اطراق و تفریح و وجود ایلات در حال کوچ بهترین نقاط تفریحی ایران است و همیشه یکی از شکارگاه های تراز اول ایران محسوب می شده است . جنگلهای این استان عموماً از جامعه بلوط بومی ایران تشکیل یافته . شهرستان کرمانشاه با وسعت تقریبی 8547 کیلومتر مربع به عنوان شهرستان مرکز استان دارای اهمیت استراتژیک می باشد به صورتی که بعد از مسافت از این شهر تا مرز خسروی ( کشور عراق ) تا مرکز استان کردستان ، تا مرکز استان همدان و تا مرکز استان لرستان ( از طریق شهرستان هرسین و نورآباد ) با اندکی تفاوت به یک اندازه است . این شهر به لحاظ تاریخی از دوران باستان به عنوان دروازه ورودی آسیا به جلگه بین النهرین معروف بوده است . دلیل این ادعا همانطور که در متون تاریخی نیز آمده است ، وجود بزرگترین راه ارتباطی میان فلات ایران ، چین و هندوستان با ساکنان بین النهرین است که به این راه اصطلاحاً شاهی نیز گفته می شود . این سرزمین بواسطه همجواری با تمدنهای اقوام ایلامی و کاسی ها از یک سو و تمدن مردم بین النهرین از سوی دیگر موقیتی تقریباً منحصر بفرد داشته است.
کرمانشاه یکی از کلان شهرهای ایران ( تهران ، شیراز ، مشهد ، اصفهان ، تبریز ، اهواز ) است . مردم این شهر به زبان و گویش های گوناگون ، زبان کردی تکلم می کنند. روغن کرمانشاهی ، نان برنجی ، کاک ، نان خرمایی ، گلیم ، جاجیم ، تنبور و چرم سوغات های کرمانشاه می باشند . سه رودخانه ی قره سو ( خوره سو ) آبشوران . چم بشیر در کرمانشاه جریان دارند . آثار تاریخی این شهر تاق بستان ، غار دو اشکفت ، پل کهنه ، قلعه کهنه ، مجموعه بیستون ، بازار کرمانشاه و چندین خانه و مدرسه مربوط به دوره های پیشین می باشند . نام کرمانشاه از دوره ساسانیان به این شهر گذارده شده است . پیشتر، این گوشه ایران را کره مبین می خواندند. ناگفته نماند که در یک مکتوب، نام کرمانشاه را نخست لقب بهرام کرمانشاه نوشته اند از این جهت که پیش از شاهی فروانروای کرمان بوده است . پس از پادشاهی او به افتخارش نام این شهر را کرمانشاه گذاشت . در کتب قدیم که به زبان کردی است شهر کرمانشاه را ( مای ) گفته اند .

مشهد
	مشهد از شهرهای شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان است. این شهر با 5/2 میلیون نفر جمعیت دومین شهر پر جمعیت ایران است . وجود آرامگاه امام رضا (ع) هشتمین امام مذهب شیعه در این شهر، سالانه بیش از 10 میلیون زائر را به این شهر می کشاند . شهر مشهد مرکز استان خراسان با مساحت تقریبی 200 کیلومتر مربع در شمال شرقی ایران و در حوضه آبریز کشف رود ، بین رشته کوههای بینالود و هزار مسجد واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 980 متر و فاصله آن از تهران 925 کیلومتر است . گرچه تاریخ شکل گیری با عنوان مشهد به آغاز سده سوم هجری ، یعنی همزمان با کشته شدن و خاکسپاری امام رضا (ع) در آنجا برمی گردد اما منطقه توس که مشهد کنونی در آن واقع است تاریخی دیرینه دارد . صنایع دستی معروف این شهر عبارتند از: قلاب دوزی ، برگبافی ، سنگ تراشی ، طلا کاری ، ملیله دوزی ، قالیبافی ، گلیم بافی. مهم ترین اماکن دیدنی مشهد عبارتند از: حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) و مجموعه ی آستان قدس رضوی ، مسجد گوهرشاد ، مدرسه ی پریزاد ، مدرسه ی دودر ، بقعه ی خواجه ربیع ، بقعه ی گنبد سبز، آرامگاه نادر شاه افشار ، مصلای مشهد و پارک وکیل آباد . سنگ فیروزه ، زعفران ، ادویه و مهر و تسبیح از سوغاتی های مشهد می باشد.

همدان
	همدان مرکز استان همدان در غرب ایران و در سیصد کیلومتری استان تهران قرار دارد. شهر همدان در دامنه شرقی کوه الوند واقع شده که یکی از پنج شهر تاریخی- فرهنگی ایران شناخته شده است. از ویژگیهای این شهر نقشه آن میباشد که توسط مهندسان آلمانی طراحی شده است. این شهر دارای یک میدان مرکزی وسیع بوده که 6 خیابان وسیع با زاویه شصت درجه دارد. این 6 خیابان شعاع های یک دایره وسیع بشمار میروند که در فواصل مساوی از آنها، بلوارها بصورت رینگهای اول و دوم آنها را منقطع کرده که در نوع خود کم نظیر است و در ابتدای هر خیابان اصلی دو گنبد نقره ای رنگ به تعداد 12 گنبد بنام هر امام تعبیه شده که از دیرباز نشانگر مذهبی و شیعه بودن این شهر میباشد. همدان اولین پایتخت نخستین تشکیلات حکومتی در ایران بوده که در آن دوره، هگمتانه نامیده میشده است. شهرستان همدان با وسعتی حدود 4118 کیلومتر مربع از خط الراس رشته کوه الوند تا مرزهای شرقی استان کشیده شده و شرقی ترین نقطه این شهرستان 49 درجه و 20 دقیقه و غربی ترین آن 48 درجه و 20 دقیقه از نصف النهار گرینویچ فاصله دارد.
مقبره ابن سینا، دانشمند معروف ایرانی در این شهر و در میدانی بهمین نام قرار دارد. این شهر زمستانهای بسیار سرد و تابستان معتدل دارد. همدان جایگاه بزرگان و عارفانی چون بدیع الزمان، ابوالوفاحافظ، عین القضات همدانی و شاعرانی چون میرزاده عشقی، غبار عراقی، مفتون همدانی، غمام، صابر و باباطاهر بوده است. سوغات همدان: سفال و سرامیک، چرم و کالای چرمی، فرش، گلیم و جاجیم، انگشت پیچ، سیر، سرشیره، قیسی و شیره انگور می باشد.

یزد
	شهریزد در بردارنده مجموعه بسیار با ارزش از میراث فرهنگی ایران زمین ، در سده های گوناگون تاریخی می باشد . عناصر مادی و معنوی فرهنگی موجود در شهریزد ، به گونه ای است که بررسی تاریخی را از روزگار پیشدادیان تا کنون کاملاً فراهم کرده است . صدها مسجد ، آب انبار، بازار، کاروان سرا ، ساباط ، قلعه ، کاخ ، آرامگاه ، خانه ، سرداب ، خانقاه ، حسینیه ، کاریز و دها مکان مقدس تاریخی نزد زرتشتیان در گوشه و کنار این شهر، مجموعه ای کامل را بوجود آورده است . شهرستان یزد ، با قرار گرفتن در بخش مرکزی فلات ایران در برگیرنده نامناسب ترین عوامل طبیعی چیره بر فلات مرکزی ایران نیز است . یزد از دیرباز منطقه ای صنعتی بوده و اکنون نیز کارخانه های تولیدی بزرگ و کوچکی دارد . این منطقه از جاذبه های پرشمار طبیعی ، تاریخی ، معماری ، فرهنگی و اجتماعی برخوردار بوده و یکی از مهم ترین مناطق جهانگردی ایران بشمار می آید .
شهرستان یزد از مکان های تاریخی و دیدنی بسیاری برخوردار است که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از: مسجد جامع کبیر، بقعه ی سید رکن الدین ، بقعه ی دوازده امام ، دخمه ی زرتشتیان ، باغ دولت آباد ، بانک شاهنشاهی ، خانه تقدیری ، خانه مودت ، مسجد ریگ ، بادگیرها ، گنبد عالی ابرکوه ، پرسبز، مجموعه خیرآباد ، مسجد بیرون ابرکوه ، چهار سوق و بازارشاهی ، مدرسه ی علمیه امام خمینی ، رباط خرگوشی ، تکیه ی امیر چقماق و مسجد جمعه ی نو و... می باشد . مشخص ترین وجه شهر معماری خاص کویرآن است ، بادگیرها ، مناره ها و گنبد ها مشخص ترین جنبه های ظاهری معماری شهر است در این معماری از بادگیرها برای گرفتن جریان باد خنک و خنک کردن فضای ساختمان بکار می رفته است . یزد در 677 کیلومتری تهران قرار دارد و به شهر دوچرخه ها ،شهر شیرینی و شهر بادگیرها شهرت دارد. شیرینیهای معروف یزد عبارتند از: قطاب ، پشمک ، باقلوا و کیک یزدی.

معرفی شهرهای بزرگ جهان

"برزیلا" پایتخت کشور برزیل با جمعیتی برابر با 2.333.108 نفر است.^[۱]. این شهر در ناحیهِ فدرال برزیل واقع است و بلدیل برنامه‌ریزی شهری ، معماری خیره کننده‌اش و رشد جمعیت سریعش مشهور است .در انگلیسی، تفکیک‌کننده در i اغلب حذف می‌شود و نام آن بصورت Brasilia' نوشته می‌شود.

 مكان

Government buildings in downtown Brasília

برزیلا در یک ناحیهِ فدرال توسطJuscelino Kubitschek در داخل ‌ایالت گویاس ایجاد شد. در شرق ناحیه رودخانهِ پرتو و در غرب آن رودخانهِ دسکوبرتو قرار دارد. برزیلا در پلانالتو بر روی فلاتی با ارتفاع 1000 متر واقع است. فاصلهِ برزیلا از گویانیا 207 کیلومتر، از سالولدور 1.531 کیلومتر، از ریو دی یانیرو 930، از بلو هریزانت 716 و از سائو پائولو بیش از 1.015 کیلومتر است.

آب و هوا

برزیلا زمستان‌های خشک و تابستان‌های مرطوب دارد. در دورهِ خشک، رطوبت نسبی هوا در گرم‌ترین ساعات روز به سطح بحرانی می‌رسد. حداقل میانگین دما در برزیلا 28 درجهِ سانتیگراد (82درجهِ فارنهایت) است. طی فصل خشک، دما کاهش می‌یابد و می‌تواند در ماه جولای به سطح 13 درجهِ سانتیگراد (55درجهِ فارنهایت) برسد. حداکثر میانگین دما 25 درجهِ سانتیگراد (77درجهِ فارنهایت) است

میانگین دما 20.5 درجهِ سانتیگراد (69درجهِ فارنهایت) است. سپتامبر گرم‌ترین ماه است که میانگین بالاترین دما در این ماه 28 درجهِ سانتیگراد (82درجهِ فارنهایت) و میانگین پایین‌ترین دما 16سانتیگراد (61درجهِ فارنهایت) است. جولای خنک‌‌ترین ماه است که میانگین بالاترین دما در این ماه 25 درجهِ سانتیگراد (75درجهِ فارنهایت) و میانگین پایین‌ترین دما 13سانتیگراد (55درجهِ فارنهایت) است. اختلاف ماهانهِ میانگین بالاترین دما حدود 3 درجهِ سانتیگراد (35درجهِ فارنهایت) و اختلاف ماهانهِ میانگین پایین‌ترین دما 5 درجهِ سانتیگراد (39درجهِ فارنهایت) است.

کمترین دمای ثبت شده برابر 5/0 درجهِ سانتیگراد (33درجهِ فارنهایت) و بیشترین معادل 1/34 درجهِ سانتیگراد (93درجهِ فارنهایت) است.

دولت

ناحیهِ فدرال دارای دولت خودمختار ونیروهای قانونگذار است، اما شاخهِ قضایی توسط اتحادیه تایید می‌شود. حاکم بخش مستقیما برای یک دورهِ 4 ساله انتخاب می ‌شود. قوانین محلی توسط یک انجمن قانونگذاری تصویب و صادر می‌شوند که آنها نیز توسط مردم محلی انتخاب می‌شوند. این ناحیه از بسیاری لحاظ‌ها مشابه یک ایالت فدرال است. این ناحیه هم در کنگرهِ نمایندگان (Câmara Federal)و هم در مجلس سنای ملی نماینده دارد.

علاوه بر این، برزیلا مقر دولت فدرال کشور است.(محل کار رئیس‌جمهوری) و وزارتخانه‌ها که در امتداد محور تاریخی قرار دارند مقر شاخهِ اجرایی هستند.سران قضایی و مقننه نیز در همین محل قرار دارند.

یک شهر طرح ریزی شده===== پیشینه

The National Congress in Brasília.

رئیس‌جمهورJuscelino Kubitschek فرمان ساخت برزیلا را داد و در واقع یکی از مفاد قانون اساسی کشور را که در مورد این بود که مرکز کشور باید به مکان دیگری غیر از ریو دی یانیرو منتقل شود را به اجرا درآورد. طراح شهری اصلی برزیلا Lúcio Costa بود. اسکار نیمیر معمار اصلی اغلب ساختمان‌های دولتی و روبرتو برل مارکس طراح مناظر طبیعی برزیلا بود. طراحی این شهر بر پایهِ نظریات لی کوربسیر استوار بود. برزیلا طی 41 ماه ساخته شد و ساخت آن از سال 1956 تا 21آوریل سال 1960 یعنی زمان افتتاح رسمی آن بطول انجامید.

از سال 1763 تا 1960 شهر ریو دی یانیرو پایتخت برزیل بود، و منابع غالبا در ناحیهِ جنوبی کشور متمرکز بودند. برزیلا از لحاظ موقعیت جغرافیایی در مرکز کشور قرار دارد که در واقع پایتختی است که از لحاظ جغرافیایی خنثی است. نظریهِ ایجاد پایتخت برزیل در داخل مربوط به قانون اساسی در 1891 می‌شود که در آن دقیقا عنوان شده بود که بخش فدرال باید کجا باشد، اما خود محل تا سال 1922 تعریف نشده بود. موقعیت برزیلا باعث توسعهِ ناحیهِ مرکزی برزیل شده و تمامیت بهتری در قلمروی برزیل ایجاد می‌کند.

طبق یک افسانه، کشیش ایتالیایی گیوانی ملچیر بویکو دارای رویایی در مورد آینده بود که مربوط به شهری در آینده می‌شد که مشابه موقعیت برزیلا است. امروزه، در برزیلا اشارات بسیاری به این عالم که فرمان سیلسیان را بنیاد نهاد وجود دارد. این نام به یکی از کلیساهای اصلی نیز داده شده است.

طراحی

طرح لوسیا کوستا برای شهر طرحی مبسوط و جامع بود. در این طرح پیش‌بینی شده که کدام مناطق باید مسکونی بوده و کدام مناطق نیز باید تجاری باشد. در این طرح محدوده قرار گرفتن واحدهای صنعتی، محل احداث ساختمان‌های خاص، ارتفاع ساختمان‌ها و موارد دیگری نیز پیش‌بینی شده است.

مبنای طراحی شهر یک صلیب ساده بوده است. به گفته خود کوستا: این طرح "از ژست فردی که محل مالکیت خود را امضا می‌کند اقتباس شده است: دو تبر که با هم زاویه قائمه می‌سازند، نشان خود صلیب" [1] اما، این صلیب باید با مکان‌نگاری محلی انطباق داشته باشد، همانند اینکه در این طرح نقشه‌هایی برای احداث دریاچه مصنوعی مشهود بود، و شهر نیز به شکل یک هواپیمای دارای بال‌های ثابت در آمد.

دماغه هواپیما وزارت‌خانه‌ها، ساختمان‌های دولتی، سنا، مجلس نمایندگان و کلیسای جامع پیشرو که توسط اسکار نیمیر طراحی شده است را در خود جای داده است. برج بلند تلویزیونی برازیلیا نیز که دارای چشم‌انداز زیبایی از شهر و دریاچه آن است در این بخش احداث شده است.

بالهای هواپیما بالهای شمال و جنوب نام گرفته است: هر یک از این بالها تقریبا هفت کیلومتر طول دارد. خیابان بین دریاچه و بالها با توجه به شمالی یا جنوبی بودن بالها L4 جنوب یا L4 شمال نام گرفته‌اند.

National Senate

خیابان مرتفع، دارای سرعت بالا، که ایکسو رودوویاریو نام دارد، با عبور از زیر یک ایستگاه اتوبوس دو بال را به هم متصل می‌کند، در این بخش بانک و هتل قرار گرفته‌اند. نشانی‌های حوزه 100 و 300 در سمت غربی ایکسو، و نشانی‌های حوزه‌های 200 و 400 در سمت شرقی واقع شده‌اند. در این خیابان‌ها محلات مسکونی متشکل از بلوک‌های آپارتمانی با نام سوپر کوادرای جنوبی یا سوپر کوادرای شمالی احداث شده است. این بلوک‌ها از ساختمان‌های سه تا شصت طبقه تشکیل شده است. هر کدام از دو بلوک دارای یازده ساختمان است که هر ساختمان توسط حروف الفبای خاص خود مشخص شده و در فاصله بین دو بلوک مدارس و کلیساها واقع شده است. خیابان‌های تجاری بلوک‌های سوپر کوادرا را از یکدیگر جدا می‌کند.

در مجاورت فرودگاه بین‌المللی رئیس جمهور جوسلینو کوبیتچک (فرودگاه برازیلیا) باغ‌وحشی قرار دارد که دارای جانوران بومی سرادو است. سفارت‌خانه‌ها، باشگاه‌های تفریحی و خانه‌های مجلل دریاچه را در خود محصور کرده است، و یک پارک بزرگ که 'پارک دا سیداد' (پارک شهر) نام دارد، فضایی را که بسیار برای دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و تماس با طبیعت مورد نیاز است فراهم می‌کند.

یکی از انتقادات اصلی که در مورد شهر برازیلیا به عمل می‌آید این است که این شهر بر اساس مقیاس پیاده‌روها طراحی نشده است. با ظهور عصر خودرو، یعنی زمانی که شهر در حال ساخت بود، به پیاده‌روها توجه چندانی نشد. در طرح اصلی هیچگونه چراغ راهنمایی پیش‌بینی نشده بود و تمام خودروها برای آنکه با ترافیک مواجه نشوند از روی پلها و از داخل تونلها عبور می‌کردند. امروزه، 200,000 نفر در طرح آزمایشی ساکنند، و با کهنه شدن سریع این طرح، شهر راه‌حل آموزشی جدیدی یافت: هزاران محل خط کشی عابر پیاده در خیابان‌ها ایجاد شد، و از این طریق راه عابران پیاده کوتاه‌تر شد. برای برطرف کردن این مشکلات متروی برازیلیا اخیرا احداث شده است، اما هنوز ایستگاه‌های متعدد زیادی به صورت ناتمام باقی مانده است. خط بال شرقی تکمیل شد، این خط تا شهر اقماری تاگوواتینگا ادامه می‌یابد. درحالیکه حمل و نقل عمومی تقریبا فراوان است، خودرو همچنان یکی از محبوبترین ابزار حمل و نقل در برازیلیاست.

یکی دیگر از انتقاداتی که به شهر برازیلیا وارد است جابجایی ساکنان فقیر به شهرهای اقماری بسیار دور همچون سانتا ماریا دو سواکوی، سائو سباستیائو، گاما، سیلاندیا و سوبرادینهو است. اتوبوس‌ها و سیستم انتقال سریع زمینی این شهرها را به مرکز متصل می‌کند. ساکنان این شهرک‌های اقماری به دلیل سیاست سکونتی که فرماندار خوواکیم روریز اتخاذ کرده است، در شرایطی پایین‌تر از شرایط ساکنان طرح آزمایشی زندگی می‌کنند. در طرح آزمایشی مردم از دیگر نقاط کشور در ازای املاکی اندک به پایتخت کشانده شدند و مرزهای ناحیه فدرال را پر کردند. زمانی که از برازیلیا حرف می‌زنیم، معمولا این شهرک‌های اقماری کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند، گرچه جمعیت آنها بسیار بیشتر از جمعیت طرح آزمایشی است. با این وجود برازیلیا همچنان دارای بالاترین شاخص توسعه انسانی در برزیل است.

به موجب طرح اولیه -- که برازیلیا باید از آن متابعت کند – این شهر همواره تحت ساخت و ساز قرار دارد.

یونسکو برازیلیا را مرکز میراث جهانی نامیده است. صخره‌های مرتفع در این شهر یافت، و متاسفانه، تخریب شده است.

زندگی شبانه

گفته می‌شود برازیلیا در شب شهری مرده است، چرا که در شب به خصوص جوانان کار چندانی برای انجام دادن یا مناطق خاصی برای رفتن در اختیار ندارند. گرچه این نکته در اوایل زمان احداث این شهر صحت داشت (برخی بر این باورند که همین مساله منجر به شکل‌گیری باندهایی همچون لجیائو اربانا و کپیتال اینیشیال شده است)، امروزه زندگی شبانه پررونقی در شهر پا گرفته است.

در اصل در بخش‌هایی از شهر که قرار بود مشروب‌فروشی‌ها و میکده‌ها احداث شود، بخش تفریحی شمال و بخش تفریحی جنوب احداث شدند. امروزه خیابان‌های تجاری بین سوپر کوادراها دست‌کم دارای یک میکده یا رستوران است، در حالی که تنها معدودی از آنها دارای این نوع ساختار تجاری هستند. تنها در بخش طرح آزمایشی بیش از 300 میکده و رستوران است و اخیرا تعدادی کلوپ‌های شبانه نیز در این منطقه افتتاح شده است.

مکاتب شهرسازی
مکتب اصلاح گرایی
مکتب اصلاح گرایی با تاکید بر جنبه های فن شناختی ، معتقد به یافتن راحلهایی برای رفع مشکلات شهری در چهارچوب جوامع صنعتی است.در این مکتب عقیده بر ان است که بهسازی و ساماندهی محیط شهری باید از درون همین جوامع صورت پذیرد ؛ بنابراین بر اصلاح تنگناها و عوارض نظام اجتماعی موجود ، بدون نفی کلیت ان تاکید میکند.
اصلاح گرایان ، زمین را ثروت شهر و حومه می دانند که باید برای زراعت و اشتغالات زراعی از ان استفاده می شود.ویلام موریس و جان راسکین از بزرگان این مکتب هستند
مکتب شیکاگو
مکتب شیکاگو بین سالهای 1883 و 1893 رشد کرد.
پیروان ان  بی نظمی جامه صنعتی در اروپا را ناشی از کم بودن زمین در شهر می دانند ؛ بدین ترتیب الگوی روستا-شهررا اروپا  برای حل مشکلات شهری ارائه می دهند و توجه به طبیعت را نیز در سطح وسیعی مطرح مکنند.در این مکتب توجه به اکولوژی یا محیط طبیعی اهمیت ویژهای دارد.بطوری که محیط انسانی در دل ان مطرح می شود.
این مکتب از داروینیسم اجتماعی ،در زمینه عامل رقابت میان شرکتها ، بنگاههای تجاری و خانواده ها برای دستیابی به نقاط مطلوب شهر بهره می برد و علم اقتصاد را فقط اصل مسلم انسان برای بهره گیری بیشتر و با کوشش کمتر می داند و برای تحقق این هدف معتقد به عدم دخالت دولت در امور اقتصادی ، نفع فردی و اجتماعی و اهمیت صنعت است و نیز صنعت را منشا ثروت می داند.
مکتب شیکاگو در علوم معماری و جامعه شناسی شهری مطرح است .ویلیام لوبارن جنی از بنیان گذاران مکتب معماری شیکاگو و نیز ارنست برگس و رابرت ازرا پارک از بنیان گذاران مکتب جامه شناسی شهری شیکاگو هستند.
در همین زمان نظریه باغ -شهر بیان می شود و هاوارد از این مکتب بهره بسیار می برد.

شهر گمشده و تاریخی جهان